Υπόμνημα των Βρετανών εμπόρων της Οδησσού που υπογράφεται από τους: Simonds & Hearn / Frederick Cortazzi & Co. / Edward Moberly & Co. / J. H. Attwood & Co. / J. H. Hodgson / J. Lander / W. Yeames / Charles de Bentham (Οδησσός, 30 Ιουλίου 1821) προς τον Βρετανό πρεσβευτή στην Αγία Πετρούπολη Sir Charles Bagot με το οποίο αναφέρονταν στα όσα όριζε ένα αυτοκτρατορικό διάταγμα (ουκάζιο) της 1^ης Ιουνίου Σύμφωνα με αυτό όλα τα προνόμια και η ελευθερία που είχαν χορηγηθεί στην Οδησσό (free port – ελεύθερος λιμένας) με το αυτοκτρατορικό διάταγμα (ουκάζιο) του 1817 επί της ουσίας ανακλήθηκαν. Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε έντονες αντιδράσεις οι οποίες έφτασαν και εγγράφως στην ρωσική κυβέρνηση από τους κατοίκους της Οδησσού. Η ανάκληση των προνομίων της ελεύθερης πόλης και ελεύθερου λιμένα της Οδησσού ήταν το αποτέλεσμα των πολλών καταχρήσεων, λαθρεμπορίου και παρανομιών που είχαν συντελεστεί από την απόφαση για κήρυξη της Οδησσού σε ελεύθερο λιμάνι. Όμως, η ξαφνική απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης έχει προκαλέσει σύγχυση και σημαντικά προβλήματα σε όσους δραστηριοποιούνται στο εμπόριο της πόλης. Αυτό που επισημαίνουν οι έμποροι της Οδησσού είναι ότι η ανάκληση των προνομίων είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες για τους Βρετανούς εμπόρους και όλους όσους πίστεψαν στην Ρωσική κυβέρνηση και εγκατέλειψαν άλλες ασχολίες και περιοχές για να εγκατασταθούν και δραστηριοποιηθούν στην Οδησσό, ξοδεύοντας μεγάλα χρηματικά ποσά για ενοικιάσεις κατοικιών και αποθηκών. Οι Βρετανοί έμποροι της Οδησσού ζητούν την διαμεσολάβηση του Βρετανού πρεσβευτή για την αδικία που βιώνουν και επισυνάπτουν και το αυτοκτρατορικό διάταγμα (ουκάζιο) του 1817 που χορηγούσε καθεστώς ελεύθερης πόλης και λιμένα στην Οδησσό. Από το διάταγμα του 1817, σημειώνουν οι Βρετανοί έμποροι, προκύπτει ότι η Ρωσική κυβέρνηση είχε χορηγήσει προνόμια εξαίρεσης από όλους τους δασμούς/φόρους σε εισαγόμενα αγαθά για μία χρονική περίοδο 30 ετών. Με καλή πίστη οι Βρετανοί έμποροι αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν τα παρεχόμενα προνόμια και εγκαταστάθηκαν στην Οδησσό έχοντας ως δεδομένη την δυνατότητα ελεύθερης εισαγωγής των εμπορευμάτων τους. Τώρα, σημειώνουν, εάν επιβληθούν δασμοί στα προϊόντα που οι ίδιοι έχουν ήδη στην κατοχή τους ή στα προϊόντα που έχουν ήδη αναχωρήσει από την Αγγλία με προορισμό την Οδησσό, αυτό θα σημάνει για τους ίδιους αρνητικές οικονομικές συνέπειες ενώ το λιμάνι της Οδησσού θα καταστεί ένα απλό λιμάνι σύνδεσης με την Ρωσία (a bonding port). Επίσης οι Βρετανοί έμποροι της Οδησσού σημειώνουν ότι με το παρόν καθεστώς έχει αυξηθεί κατά τα τελευταία τρία χρόνια τόσο το εξαγωγικό όσο και το εισαγωγικό εμπόριο στην Ρωσία και ότι αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω εάν το καθεστώς του ελεύθερου λιμένα παραμείνει ως έχει, ενώ τονίζουν ότι ο Γενικός Πρόξενος της Βρετανίας στην Οδησσό θα ενισχύσει τα λεγόμενά τους. Τέλος, τονίζουν ότι η εκπεφρασμένη διάθεση της Ρωσίας ήταν να επεκτείνει το καθεστώς του ελεύθερου λιμένα και σε άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσα, με τους ίδιους να είχεν ήδη σχεδιάσει την επέκτασή τους και σε αυτά. Στην επιστολή τους επισυνάπτεται το αυτοκτρατορικό διάταγμα (ουκάζιο) της 16^ης Απριλίου του 1817, καθώς και το υπόμνημα του Ρώσου υπουργού των οικονομικών περί των προβλημάτων που δημιούργησε το σύστημα του ελεύθερου λιμένα.

[Memorial of British merchants of Odessa on the revocation of the freedom given to the town and port of Odessa – free port]