•     Επιστολή Αρ.17 του Robert Ainslie (Κωνσταντινούπολη, 18 Αυγούστου 1777) προς τον The Right Honorable Lord Viscount Weymouth με την οποία τον ενημερώνει μεταξύ άλλων σχετικά με το ζήτημα της Κριμαίας και της ανεξαρτησίας των Τατάρων, ζήτημα που ακόμα προκαλεί ισχυρές εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Πύλης. Επίσης, ο Ainslie αναφέρεται και στο ζήτημα της αξιοποίησης ελληνικών πληρωμάτων στα δυτικά πλοία και κυρίως στα πλοία της Ρωσίας, μέσω της παραχώρησης πατεντών προστασίας. Σημειώνει ο Ainslie πως όπως ανακάλυψε η Πύλη ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων υπηκόων της προμηθεύτηκαν από ξένους επιτετραμμένους στην οθωμανική πρωτεύουσα πατέντες, και με αυτές μπορούσαν να αποφύγουν την πληρωμή φόρων καθώς λογίζονταν ως υπήκοοι των χριστιανικών κρατών, ενώ παράλληλα τους δινόταν η δυνατότητα μέσω αυτής της οδού να μεταναστεύσουν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Ρεΐς Εφέντης έστειλε επιστολές σε έντονο ύφος προς τον Ρώσο και Βενετό επιτετραμμένο, δηλώνοντάς τους πως η απόφαση της Πύλης ήταν η μη ανοχή σε τέτοιες πρακτικές, απόφαση που είχε σαν αποτέλεσμα αρκετές εκατοντάδες πατέντες που είχαν δοθεί σε Έλληνες να ανακληθούν, ενώ πολλοί που είχαν λάβει τις πατέντες τιμωρήθηκαν με αυστηρές ποινές ενώ μερικοί εστάλησαν και για υπηρεσία σε γαλέρες. O Ainslie δηλώνει πως δεν ήταν μόνο οι επιτετραμμένοι της Ρωσίας και της Βενετίας που παράνομα χορηγούσαν τέτοιες πατέντες προστασίας, αλλά είναι μόνο αυτοί οι δύο στους οποίους απευθήνθηκε η Πύλη με επιστολές. Επίσης, σημειώνει πως ο Ρεΐς Εφέντης τον ενημέρωσε πως αυτή η νέα οδηγία περί πατεντών δεν αφορά τον βρετανό επιτετραμμένο αφού δεν είχε ποτέ ο ίδιος χορηγήσει τέτοιες πατέντες. Ο Ainslie τονίζει, επίσης, πως οι αξιωματούχοι της Πύλης οδηγούν τα πράγματα στα άκρα, και συχνά σφάλλουν ως προς το ποιος είναι πραγματικός υπήκοος της Ρωσίας και της Βενετίας και όσους συλαμβάνουν τους θεωρούν συχνά δικούς τους υπηκόους, κυρίως τους Έλληνες, οι οποίοι μετανάστευσαν μέσα σε έναν χρόνο μετά την Συνθήκη Ειρήνης και οι οποίοι πλέον υπηρετούν ως ναυτικοί στα ρωσικά εμπορικά πλοία. Σκοπός της Πύλης είναι ο έλεγχος όλων αυτών στο μέλλον, έστι ώστε να τεθεί ένα τέλος σε αυτό το φαινόμενο της μετανάστευσης. Βέβαια, σημειώνει ο Ainslie όλα αυτά τα γεγονότα οδηγούν σε συνεχείς εντάσεις και προβλήματα.
Συγκεκριμένα ο Ainslie γράφει:
The affair of the protections, mentioned in my letter dated the 17th ultimo, has furnished ample matter for disputes. The Porte discovered that great number of her Greek subjects was provided with patents from different Ministers, which exempted them from paying taxes, as if they were subject of Christendom Powers, and furnished them the means of emigrating from this Empire. The Reis Effendi sent a very spirited Memorial to the Russian and Venetian Ministers, declaring the Porte’s resolution no longer to tolerate this abuse; in consequence of which, some hundreds of these patents have been recalled; many of the people who enjoyed them have been punished by heavy fines, and some even sent to the Galleys. The above ministers were not the only members of the Corps Diplomatique whose Bureaux trafficked in protections; but I am the only to whom the Reis Efendi sent a message, declaring that the new regulation did not regard me, as He knew for certain, that I had not granted a single Patent since my arrival, which is literally true. At present, my Lord, the officers of the Porte carry things too far, and frequently mistake those who are really subjects of Russia and Venice for their own, particularly the Greeks, who emigrated within a year after the Peace, according to Treaty, ad who now serve as seamen on board the Russian trading vessels, which are to be searched in future, to put an end to further emigrations; all which occasions much trouble and endless complaints. […]
Επίσης, ο Ainslie αναφέρεται και στους φόβους της Πύλης περί ενδεχόμενης νέας επίθεσης της Ρωσίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, λόγω του ότι η Κριμαία μοιάζει να αποτελεί πια ντε φάκτο ρωσική επαρχία με εκλεγμένο έναν χριστιανό Χάνο, ο οποίος συγκεντρώνει στρατό που εκπαιδεύεται από Ρώσους αξιωματικούς. Και πως ο Σουλτάνος θα δεχόταν την πλήρη εφαρμογή της Συνθήκης Ειρήνης σε περίπτωση που η Ρωσία επέτρεπε μία ανεξάρτητη Κριμαία με εγκεκριμένο από τον Σουλτάνο επικεφαλής των Τατάρων. Κατά τον Καπουδάν Πασά, η Πύλη δεν είχε την διάθεση να συγκρουσθεί με την Ρωσία και πιθανώς ένας νέος πόλεμος θα μπορούσε να αποφευχθεί. Όμως, ο Καπουδάν Πασάς, πίστευε – όπως σημειώνει ο Ainslie – πως πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή και να προετοιμαστεί η Πύλη για μία πιθανή εκ μέρους της Ρωσίας επίθεση δια θαλάσσης από την Κριμαία, η οποία θα είχε σκοπό να επιβάλλει η Ρωσία στην Πύλη την επέκταση των ωφελημάτων της στο εμπόριο προς και από την Μαύρη Θάλασσα αλλά και προς και από το Αιγαίο. Για τον Καπουδάν Πασά ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσω της διατήρησης ενός ισχυρού στόλου και με ισχυρές οχυρώσεις στην είσοδο των Στενών, καθώς και με διατήρηση μεγάλου αριθμού στρατευμάτων στις όχθες της Μαύρης Θαλασσας. Ενώ για τον Καπουδάν Πασά δεν θα έπρεπε με κανέναν τρόπο να επιτραπεί στους Έλληνες υπηκόους της Πύλης να εισέρχονται στην υπηρεσία του ρωσικού εμπορικού και πολεμικού στόλου αλλά ούτε να τους επιτρέπεται να μεταναστατεύουν και να αποικίζουν τις ερημιές της Αζοφικής Θάλασσας.
Συγκεκριμένα ο Ainslie γράφει:
[Captain Pasha says] by no means to allow the Greek Subjects to engage in the naval service or trade of that power [Russia], much less to emigrate and people the deserts on the Sea of Azoph. […]